TrosKompas

Freek Vonk

Luipaardschildpad

Ik rijd door Kenia als ik in de bosjes plots iets zie bewegen. Ik stop de auto en ren erop af. Het is een luipaard… schildpad!

 

Dat sprintje vanuit mijn Jeep had dus niet gehoeven. Deze grote slome viervoeters hebben een maximum-snelheid van maar liefst een halve kilometer per uur. Daar trekt hij zich niets van aan. In een gestaag tempo loopt hij onverschrokken door, tot ik hem oppak. Hij maakt een luid sissend geluid en trekt zich terug. Wat direct opvalt, is hoe zwaar de schildpad is. Luipaardschildpadden horen tot de grootste landschildpadden van Afrika en kunnen wel vijftig kilo wegen! Wow. Het enige wat nu nog te zien is, zijn de knobbelige voor-poten van deze goedzak. Dat is dan ook zijn zwakke plek, want ondanks zijn harde pantser is zijn fort niet ondoordringbaar voor een stevig stel hyenakaken. Daarom heeft hij ook zo’n mooi patroon op zijn schild: hij is ontzettend goed gecamoufleerd. Zonder mooi schild zijn luipaardschildpadden dus nergens. Maar er zit ook een groot nadeel aan, want: normaal ademen zoals jij en ik dat doen, dat kunnen ze niet. Hun dubbele pantser is namelijk ontstaan uit hun ribbenkast. Een knap staaltje evolutie, maar daardoor kunnen ze hun ribbenkast natuurlijk niet uitzetten om hun longen met lucht te vullen. Dus ademen ze op een andere manier. Met speciale spieren die bij hun voorpoten zitten, pompen ze verse lucht naar binnen. Goed geregeld!

Opmerkelijk dieet

Ik zet de spartelende schildpad terug op de grond en hij begint meteen weer te grazen. Gras, fruit, zaden. Het gaat er allemaal in. Maar soms is dat voor luipaardschildpadden niet genoeg om alle mineralen binnen te krijgen. Om hun mooie schild in stand te houden, hebben ze kalk nodig, en op de savanne is dat natuurlijk niet in een potje te koop. Als ze een tekort hebben, moeten luipaardschildpadden het anders oplossen. Namelijk met hyenapoep! Je hoort het goed. De schildpadden smullen van hyenakak. Waarom? Hyena’s vreten hun prooi op met botten en al. Hun drollen zijn er wit van. Het zijn ware calciumbommetjes! Hmm, kak vol kalk. Eet smakelijk!

 

Beeld © Getty Images