Vinkenzetten

Vinkenzetten is een oeroude volkssport uit Vlaanderen. Het is een zangwedstrijd met vinken die ook in Nederland, Duitsland en Frankrijk wordt georganiseerd.

De vink, ook wel botvink of suskewiet genoemd, wordt al eeuwenlang vanwege zijn uitstekende zangkunsten als lokvogel voor het vangen van (roof)vogels gebruikt. In de zestiende eeuw verenigden vogel-vangers en -handelaren zich in gilden en noemden zichzelf ‘vynckenaers’. De vinkenier, ook wel vinkenhouder, maakte zijn vinken in de achttiende eeuw blind. Men dacht toen ten onrechte dat vinken die niets zagen beter konden zingen. Een blinde vink werd toen in een ‘kattebete’ of ‘katteknijzer’ gehouden, een open kooi met dubbele tralies om katten weg te houden. Overigens werd het verblinden van vinken in 1921 bij wet verboden. Buiten het vangseizoen om hielden de vinkeniers onderlinge zangwedstrijden met hun vinkenmannetjes. Die zongen met name in de periode van maart tot augustus om het hardst om zo een ‘popje’ (vrouwtje) voor zich te winnen.

Spelregels vinkenzetting

Er zijn twee typen vinken: de boomgaard- en de trekvink. Het liedje van de boomgaardvink eindigt altijd op ‘wie’ of ‘wee’, wat in de vinkensport ‘Vlaamse zang’ of ‘suskewiet’ wordt genoemd. De trekvink eindigt zijn gezang met ‘weeuw’ of ‘beeuw’, wat men ‘Waalse zang’ noemt. Zijn liedje, dat hij rustig tien keer per minuut herhaalt, duurt maximaal vijf seconden. In wedstrijden worden de vinken in geblindeerde kooitjes in een lange rij geplaatst. Tussen ieder kooitje exact 240 centimeter. De vinkenier schuift een plaatsje op, waarna hij een uur lang het aantal liedjes of slagen van de vink van zijn buurman telt. Een liedje is overigens alleen geldig wanneer het eindigt op de Vlaamse zang. Ieder correct liedje wordt geturfd op een zwart- geverfde houten telregel. Zangkeurders lopen rond en kijken of er eerlijk wordt geturfd. De vink met de meeste liedjes wint. Sinds 2003 is de vinkenvangst bij wet verboden, waardoor de huidige vinkenier volledig is aangewezen op eigen kweek.