Koperhaai

Ik snorkel voor de kust van Zuid-Afrika en zie een enorme school sardines. Ineens schiet er een veel grotere vis uit de compacte massa: een koperhaai!

Tijdens de wintermaanden trekken grote groepen koperhaaien mee met de migrerende sardines die hier langskomen. Ze eten hun buik vol. Koperhaaien zijn minder bekend dan andere soorten uit de groep roofhaaien, toch heb je best kans ze in kustgebieden te vinden waar vooral de jongere dieren jaarrond zwemmen. Niet alleen in tropische en subtropische oorden, maar ook in koeler water zoals in de Middellandse Zee.

Koperhaaien zijn vrij grote haaien en kunnen een dikke twee meter worden. Als soort zijn ze kwetsbaar; ze groeien extreem langzaam en worden laat volwassen. En juist omdat de jonge dieren veel voor de kust zwemmen, worden ze ook veel opgevist voordat ze ooit voor nageslacht hebben kunnen zorgen.

Kosten koper

Koperhaaien investeren veel in hun voortplanting. Mannetjes zijn pas met een jaar of dertien volwassen en bij vrouwtjes kan het wel twintig jaar duren voordat ze voor het eerst paren. Dan zijn zij er nog lang niet: de zwangerschap duurt een jaar. Vrouwtjes kunnen dus niet ieder jaar een nestje pups werpen – de populatie groeit langzaam. Koperhaaien worden geboren in ondiep water in beschutte baaien. Ze zijn al in de baarmoeder uit hun ei gekropen en blijven daar nog een aantal maanden zitten en groeien. Dat is maar goed ook: zo zijn de pups bij hun geboorte al beter ontwikkeld en krijgen ze meer kans om gevaren te overleven en groot te worden.

Binnenin die koperhaaienbaarmoeders gebeurt trouwens iets wat bij weinig haaiensoorten voorkomt: de steel van de dooierzak, het deel van het ei dat het embryo voedt, vergroeit tijdens de zwangerschap met de wand van de baarmoeder en wordt een soort navelstreng! Die directe verbinding met de moeder voert continu voedingsstoffen aan en afvalstoffen af, tot het einde van de zwangerschap. Met dit slimmigheidje kunnen koperhaaien relatief grote nestjes krijgen met sterke pups. Moeten ze wel genoeg sardines eten natuurlijk.