TrosKompas

Freek Vonk

Tentakelslang

Ik ben in Vietnam en denk een vreemde, mossige stok gevonden te hebben in een poel. Het blijkt een levende tak te zijn: een tentakelslang!

Tentakelslangen horen tot de vreemdste slangen ter wereld. 
Ze lijken op geen enkele andere slang en zijn meteen herkenbaar aan twee vlezige tentakeltjes aan weerskanten van hun bek. Wat die precies doen is niet helemaal duidelijk.

Wellicht nemen ze er trillingen van zwemmende prooien mee waar, lokken ze prooien naar zich toe, of helpt het bij hun camouflage; het ‘breekt’ 
de vorm van de kop. In hun vermomming gaan tentakelslangen namelijk best ver. Ze doen negentig procent van hun tijd een tak na. Overdag installeren ze zich tussen de waterplanten en verankeren ze zich met hun grijpstaart.

Spectaculair met schijnbeweging
De tien procent tijd waarin ze wel in actie schieten, is spectaculair. Stel, er zwemt een visje in de buurt van de slang. Daar heeft hij op gewacht. Zijn starre lijf is gekromd als de letter J – met de kop en nek in een boogje. Nu hoeft de slang alleen nog te wachten tot het visje precies in de tussenruimte van zijn boogje zwemt. Bingo! De prooi is in positie en de jager stoot een klein stukje van zijn bovenlichaam naar voren, zodat er een golfje ontstaat, richting de vis. Die schrikt van deze schijnbeweging en vlucht in een reflex weg van de golf… recht in de bek van de slang.

Fenomenaal snel een prooi vangen
Tentakelslangen slaan zó snel toe, dat het niet met het blote oog te zien is. Binnen een paar duizendste van een seconde zitten 
de kaken om de vis. Die ‘wandelen’ links en rechts over het lijf totdat de buit helemaal binnen is. Het gif wordt door het kauwen in de prooi gebracht.

In het vangen van prooien zijn tentakelslangen meesterlijk, al falen ze geregeld. Ze volgen de bewegingen van de vluchtende prooi namelijk niet, maar rekenen uit waar diens kop zou moeten zijn tijdens het toeslaan. Vissen die niet vluchten zoals zij voorspellen, zullen ontkomen. Wat een wonderlijke dieren!