Papegaaivis

Ik ben aan het duiken bij de Bahama’s en geniet van het moois op het koraalrif. Ineens hoor ik luid gekraak en geknaag. Ik zwem wat verder en zie een prachtig gekleurde vis hapjes uit het rif nemen: een papegaaivis. Wat een joekel!

Dit rif zit vol met stoplichtpapegaaivissen, vernoemd naar de gele stip die de volwassen mannetjes boven hun borstvinnen hebben. Leuker en toepasselijker is het misschien dat zij tijdens hun leven zijn verkleurd van een patroon met vooral rode kleuren naar een extravaganter patroon met voornamelijk felgroen. Jonge exemplaren zien er weer anders uit. Zo gebeurt het dat er veel verschillende papegaai-vissen rondzwemmen, waarvan vele toch van dezelfde soort zijn.

Slaapzak
Als je hun snavelachtige bek ziet het is niet moeilijk te raden hoe papegaaivissen aan hun naam komen. Met hun tot snavel versmolten tanden harken ze koralen schoon van algen die ze opeten. Heel erg netjes gaat dat niet; er komen brokken hard koraal mee de bek in. Achterin zitten speciale keeltanden, een soort plaat met kiesjes die de stukken fijnmalen tot gruis. Uiteindelijk poepen ze de resten weer uit als spierwit zand. Ze gaan naar het toilet op dezelfde plekken, zodat er na verloop van tijd zandheuvels op en rond het rif komen te liggen.

’s Avonds verstoppen stoplichtpapegaaivissen zich in holtes in het koraalrif. Ze maken dan hun eigen slijmslaapzak – een doorzichtige cocon die ze met speciale klieren in hun kieuwen uitscheiden. Koraalriffen zitten vol met parasieten. Overdag laten papegaaivissen zich schoonmaken door poetsvissen, maar hun dienst zit er ’s nachts op, terwijl de parasieten nooit slapen. Stoplichtpapegaaivissen hebben ’s nachts weinig last van ze door het maken van deze ‘slaapzak’, die nog geen drie procent van hun dagelijkse energieverbruik kost. Een kleine investering voor een goede nachtrust. Slaap lekker!