TrosKompas

Freek Vonk

Dooskwallen

Het mogen dan prachtige, haast transparante dieren zijn, lieverdjes zijn het bepaald niet. Dooskwallen maken ieder jaar weer slachtoffers in onder andere Australië, Thailand, de Filipijnen en Indonesië. Geregeld met dodelijke afloop. Met de wetsuit die ik draag, ben ik gelukkig beter beschermd. Overal ter wereld jagen kwallen mensen schrik aan. Veel van de paar duizend soorten zijn onschuldig, maar sommige, zoals de dooskwallen, kunnen je enorm verwonden met hun zwaar giftige tentakels. Ze hebben er slechts vier, maar ze zitten tjokvol zwaar zenuwgif. Dat gif zit in de zogeheten netelcellen waarmee de tentakels bezaaid zijn. Die netelcellen kun je zien als zwaargeladen kamertjes met miniharpoentjes, klaar om te vuren bij chemische of mechanische druk. Aanraking met blote huid, bijvoorbeeld. Als je onbeschermde huid tegen een stuk tentakel botst, heb je een probleem. Hoe meer oppervlak is aangedaan, hoe meer gif er in je lijf terechtkomt. En hoe langer het kwallenweefsel op je huid blijft plakken, hoe langer de netelcellen blijven vuren.

Snelle dood
Binnen vijf minuten kan het gif je hart laten stoppen met kloppen, en het is onwijs pijnlijk. Biologisch gezien is zwaar zenuwgif voor zo’n klein, fragiel dier vrij logisch. Dooskwallen jagen op vissen en vissen zijn snel! Voor een hongerige dooskwal is het dus van belang om zo’n watervlugge rakker zo snel mogelijk uit te schakelen. Met zwakker gif zou het slachtoffer nog een stuk kunnen zwemmen voordat het het loodje zou leggen. Dan zou het zinken of in handen vallen van een ander hongerig dier. De kwal zou er nooit meer bij kunnen komen. Het is makkelijker als het slachtoffer meteen bezwijkt!

Beeld: © Getty Images