TrosKompas

Freek Vonk

Beerbaviaan

Ik loop in Zuid-Afrika over de savanne, als ik in de verte een grote groep apen zie rondlopen. Beerbavianen! Langzaam kom ik dichterbij. Het zijn wel honderd dieren...

Beerbavianen behoren tot de grootste apensoorten. Volwassen mannetjes kunnen meer dan dertig kilo wegen en zijn bijna 90 cm lang – nog zonder de lange staart. Vrouwtjes blijven wat kleiner. In grotere groepen zijn vaak meer volwassen mannetjes; in kleinere troepen zwaait meestal maar één mannetje de scepter. Het is fascinerend om zo’n grote groep bavianen te observeren. Vrouwtjes leven bijvoorbeeld volgens een strikte hiërarchie. Elke moeder vormt een subgroepje met haar kinderen die haar positie erven. Leeftijd is niet belangrijk. Zo is een volwassen ondergeschikt vrouwtje ondergeschikt aan zelfs het jongste kind van een meer dominante vrouw.

Sociale activiteit
Een belangrijke manier om verbondenheid te voelen met elkaar is door elkaar te vlooien. Bavianen kunnen elkaar urenlang vlooien, en zo de huid reinigen van parasieten, insecten en dode huid. Het is een belangrijke sociale activiteit en het sust conflicten in de groep. Het is een manier om geaccepteerd te worden door een groepslid en om dingen gedaan te krijgen. Politiek op de savanne!

Keiharde wereld
Jonge mannetjes blijven in het familiegroepje tot ze ongeveer vier jaar oud zijn. Dan worden het ‘tieners’ en maken ze een groeispurt door. Ze ontwikkelen dan ook hun indrukwekkende hoektanden, die ze bij
de minste of geringste bedreiging laten zien. Vanaf dan zijn ze dominant over alle vrouwtjes. Mannetjes zwerven van groep naar groep. Hun dominantie over andere mannen is afhankelijk van hun kracht en agressie. Een hoge status blijft slechts van kracht totdat er een kaper op de kust is. Een gevecht tussen twee mannetjes gaat er keihard aan toe; er vallen gewonden en soms zelfs doden. De wereld van de beerbavianen is keihard!

Chacma_Baboon,_male
© D. Gordon E. Robertson / CC BY-SA 3.0

BANNER_FREEK