TrosKompas

Nostalgie GT Rovers

Hoorspel op de radio

Zaterdagavond was het doodstil op straat. In de huiskamer gingen de gordijnen dicht, floepten de lampen aan en werden de stoelen dichter bij de radio geschoven…

Moeder gaf iedereen een oude krant met daarop een flinke stapel doppinda’s. Hier hadden ze de hele week al op gewacht... “Ssttt, het hoorspel begint!”. In 1924 kwam in Nederland het eerste hoorspel of eigenlijk radiotoneel op de radio. Doordat dat ‘live’ werd uitgezonden, kon men thuis letterlijk ieder kuchje en elke verspreking horen.

Paulus de Boskabouter
Vanaf 1934 werd het mogelijk om uitzendingen van tevoren op plaat vast te leggen. Nu kon men naast achtergrondmuziek ook geluiden opnemen, zoals voetstappen op het grindpad, rammelende koffiekopjes, tikkende klokken of krakende deuren. Hoorspelen zoals die over privédetective Paul Vlaanderen (1939) werden daardoor nagelbijtend spannend! Natuurlijk werd de jeugd niet vergeten met verhalen zoals ‘Paulus de Boskabouter’ (Jean Dulieu). Alie Cyankali Het populairste hoorspel in Nederland was destijds: ‘In Holland staat een huis’ ofwel ‘De familie Doorsnee’ (1952). Hierin liet Annie M.G. Schmidt met een zeer ondeugende knipoog dit ‘doodgewone gezin’ in vele huiskamers tot leven komen. In talloze huishoudens werd het ‘stoute’ liedje ‘Ik ben Alie Cyankali’ uit volle borst meegezongen. Levensecht! In 1938 zorgde het hoorspel ‘The war of the worlds’, over een buitenaardse invasie, in de VS voor grote paniek! Omdat het hoorspel door nieuwsuitzendingen werd onderbroken, dachten veel luisteraars dat de aarde echt door marsmannetjes werd aangevallen. Door de tv verdween het hoorspel grotendeels. AvroTros zendt ze nog wel uit, u vindt ze op: avrotros.nl/cultuur/kunst/hoorspel/default.aspx Dit najaar is het nieuwe hoorspel ‘Frieda Belinfante’ op Radio 4 te beluisteren en volgend jaar ‘Madam’ van Annie M.G. Schmidt.

300px-Opname_van_een_hoorspel_Recording_a_radio_pla© Nationaal archief, https://www.flickr.com/commons/usage/