TrosKompas

Dierenarts Hans

Ooievaars in Nederland

Zo’n vijftig jaar geleden waren er nog maar zestig broedpaartjes over, maar het gaat weer goed met de ooievaars in Nederland.

Ooievaars zijn trekvogels. Elk jaar maken ze de lange reis naar West-Afrika. Vliegend in groepen en geholpen door hun ingebouwde navigatiesysteem weten ze feilloos hun over-winteringsplek te vinden. Tijdens de reis maken ze gebruik van thermiek (opstijgende aardwarmte) waardoor ze tot zeer grote hoogte kunnen stijgen. Vanuit deze hoge plaats zweven ze, zo lijkt het door de trage vleugelslag, over grote afstanden zonder al te veel inspanning. Een perfecte energiebesparing om zo de lange reis te kunnen volbrengen. De laatste jaren leven er in ons land in de zomer wel meer dan duizend exemplaren waarvan er zeshonderd de oude traditie om ’s winters in Afrika te overwinteren aan hun laars lappen en in ons kikkerland blijven.

Vertrouwd nest
Een ooievaarspaar dat wel naar het zuiden gaat, keert in het voorjaar weer terug vanuit het verre Afrika naar hun nest van het voorgaande jaar. Dat nest wordt gefatsoeneerd met nieuwe takjes. Het dons van het vrouwtje maakt er een zachte, gerenoveerde broedplaats van. Drie tot vijf eieren worden daarin ruim vier weken bebroed waarna de jongen zich uit de eierschaal wringen. Nu begint er voor de ouders een zeer drukke tijd, ze moeten zo veel mogelijk voedsel opscharrelen om alle jongen groot te brengen. Dat lukt lang niet altijd, alleen de sterkste jongen overleven. Op het menu staan uiteraard kikkers, maar ook muizen, mollen, reptielen, insecten en zelfs de jonge haasjes worden vanaf grote hoogte gespot in hun dekking en meegenomen naar het nest.

• Brengen ooievaars baby’s rond? Uit statistieken blijkt dat dit niet erg waarschijnlijk is. De
ooievaarspopulatie is in vijftig jaar erg gegroeid, maar het aantal baby’s niet. Dus...
• Ooievaars kunnen geen keelgeluiden maken, zoals fluiten of ‘roepen’. Ze communiceren met elkaar door te klepperen met hun snavels.
• Van hun verre reizen zijn opnamen gemaakt met borstcamera’s die de ooievaars op hun reis meedroegen. Online kunt u prachtige films vinden.