TrosKompas

Freek Vonk

Kuifmakaak

Ik ben op het meest Noordoostelijke puntje van Sulawesi, wanneer ik ineens oog in oog sta met een grote zwarte aap: Een kuifmakaak!

Deze apen komen alleen hier voor, en nergens anders. En je kunt wel raden hoe deze jongens aan hun naam komen: er loopt een stoere hanenkam vanaf het voorhoofd over het lijf heen. Het zijn de punkers onder de apen. Normaal gesproken ligt de hanenkam plat, maar de apen zetten ’m op wanneer ze geagiteerd raken of een ander proberen te imponeren. Daarnaast hebben ze ook nog eens enorme hoektanden, waar vooral de mannetjes elkaar flink mee kunnen verwonden. Ze gebruiken deze wapens tijdens onderlinge ruzies om toegang tot voedsel of vrouwen te krijgen. De hoektanden van een mannetjeskuifmakaak zijn groter dan die van bijvoorbeeld een jachtluipaard.

Later grijs
Jonge kuifmakaken hebben nog geen hanenkam, al zitten er al wel zwarte haren. Grappig feitje: de mannetjes worden, net als mensen, op latere leeftijd grijs. Mannetjeskuifmakaken zijn twee keer zo groot als vrouwtjes en ook de baas over ze. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes hebben een zeer aanwezige wenkbrauwboog en opvallende, beenachtige richels over hun wangen. Deze apen kunnen zo’n tien kilo wegen.

Familiegroepen
Kuifmakaken vormen enorme familiegroepen van vijftig tot meer dan honderd dieren, maar het zijn normaal gesproken geen herrieschoppers. Meestal zitten ze rustig en stil in het bos, op de bosbodem of in bomen, en zoeken hun voedsel waar fruit in overvloed is. Ze eten meer dan honderd soorten planten. Door het eten van al dat fruit zijn kuifmakaken belangrijke verspreiders van zaad in het bos. Wanneer er wat minder fruit voor-handen is, vullen ze hun maaltijd aan met bladeren, zaden, scheuten en zelfs vleermuizen, gekko’s, kikkers en vogeleieren. Kortom: echt kieskeurig zijn ze niet, deze stoere kuifmakaken!

Beeld: © Getty images