Loodsmannetjes

De meeste vissen zwemmen hard weg van grote haaien. Maar loodsmannetjes begrijpen het: houd je vijand gewoon te vriend!

Loodsmannetjes komen over bijna de hele wereld voor. Deze kleine vissen met zebra-achtige strepen bevinden zich altijd in de buurt van grote roofvissen, zoals deze Oceanische witpunthaai. De oceaan is een gevaarlijke plek voor kleinere vissen – en met een gemiddelde lengte van dertig tot veertig centimeter vallen loodsmannetjes precies in de categorie ‘goede snack’. Toch vallen de haaien de loodsmannetjes niet aan. Waarschijnlijk omdat de loodsmannetjes zich tegoed doen aan huidparasieten die op de huid van de haaien zitten, vooral die in de kwetsbare kieuwspleten. De loodsmannetjes genieten op hun beurt bescherming tegen andere roofdieren wanneer ze bij de haaien in de buurt zwemmen. En haaien morsen veel tijdens het eten, dus er blijft genoeg over. De loodsmannetjes ruimen de kruimels op, voordat die zinken. Een prachtig voorbeeld van mutualisme.

Half verstopt
Doordat deze uitgekookte roofvisjes meestal half verstopt tegen een haai aan zwemmen, zijn ze minder zichtbaar voor prooivisjes die zich in de buurt van de haai wagen. Die zijn te onbenullig voor een grote haai, maar niet voor de loodsmannetjes. De visjes zwemmen meestal ter hoogte van de rugvin van hun grote vriend, of vlak achter hem in zijn kielzog. Dat zijn plaatsen waar de waterdruk lager is. Water stroomt sneller direct langs het lijf van een haai naar achteren dan dat het omringende water stroomt. Dit veroorzaakt zo een lagere waterdruk direct rondom de haai. Dat komt door de speciale haaienhuid. Voor luie vissen is het de ideale plek om te zwemmen, want dan hoeven ze zelf niet zo hard te werken. Het grappige is wel dat de loodsmannetjes altijd volgen, en niet, zoals de naam doet vermoeden, een dier ergens heen gidsen. Een misleidende naam dus voor een slim dier.


©  Peterkoelbl assumed / CC BY-SA 2.5