Portugees oorlogsschip

Er zwemmen, zweven of drijven in de oceaan best wel wat beestjes rond waar de meeste mensen liever geen ontmoeting mee hebben. Het Portugees oorlogsschip is er een van.

Het Portugees oorlogsschip is een neteldier dat vooral in warme wateren voorkomt, maar ook af en toe opduikt in de Noordzee. Als een doorzichtige pizza calzone of opgeblazen plastic zakje dobbert een Portugees oorlogsschip op het water, met de stromingen en golfslag mee. Het lijkt onschuldig. Maar zoals bij een ijsberg, zit het grootste deel van dit wezen onder water. Rondom strekken tentakels met netelcellen zich tientallen meters van het drijvende blauwpaarse ding uit – een verlammend net, om visjes te vangen. Het overdreven grote net is compensatie, het diertje kan zich namelijk op eigen houtje niet zo gemakkelijk voortbewegen. Visjes die geraakt worden door de kleurige, aantrekkelijke tentakels raken meteen verlamd en worden door spiertjes richting de monden van de verteringspoliepen gewerkt. Dat klinkt allemaal erg kwalachtig, maar Portugese oorlogsschepen zijn geen kwallen zoals andere. Ze horen in de diverse groep van de staatkwallen en hydroïd-poliepen thuis en zijn meer verwant aan anemonen.

Poliepen
Een Portugees oorlogsschip is niet eens één dier, maar bestaat uit verschillende poliepen, die tijdens de evolutie steeds nauwer met elkaar gingen leven. Het hechte clubje bestaat uit vier teams: poliepen die giftige, kronkelige draden vormen en voedsel vangen, poliepen die dat gevangen eten opeten, verteren en voedingsstoffen verdelen en poliepen die zich alleen bezighouden met seks. De vierde poliep is de blaas die het zaakje drijvend houdt. Bij stormachtig weer of een aanval van een roofdier loopt hij leeg en verdwijnt hij even onder water om niet stuk te slaan. Een bijzondere samenwerking. De naam van dit dier komt van de drijvende poliep, die wat lijkt op een ouderwets oorlogsschip. Die oorlogsschepen werden, net als dit dier, flink gevreesd!