TrosKompas

Freek Vonk

Gebogen-teen-gekko

Ik ben gek op gekko’s. Er zijn bijna tweeduizend soorten, en de een is nog mooier dan de ander. In Thailand kom ik vaak gebogen-teen-gekko’s tegen, echte pareltjes!

Er zijn ongeveer driehonderd soorten gebogen-teen-gekko’s bekend en er worden nog steeds nieuwe ontdekt. Deze gekko’s hebben, zoals de naam al verraadt, niet die typische tenen met ronde zuignapjes waar gekko’s om bekendstaan. Hun tenen zijn puntig en krommen naar binnen. In de evolutie heeft de lijn waaruit gebogen-teen- gekko’s voortkwamen ooit de ronde tenen afgezworen. Het voordeel is misschien wel dat gebogen-teen-gekko’s op nog meer soorten terrein snel uit de voeten kunnen, van gladde verticale opper- vlakken, zoals granieten rotsen en bomen, tot los zand, de bosbodem of in grotten. Zo konden deze soorten zich beter verspreiden.

 

Hierlangs afscheuren

Het bos zit vol gevaren voor deze eenhaps hagedissen, die geen wapens hebben zoals grote tanden, gif, hoorns of scherpe klauwen. Gelukkig hebben gebogen-teen-gekko’s een effectief verdedigingsmechanisme. Net als de meeste soorten gekko’s werpen ze hun staart af wanneer ze in direct levensgevaar verkeren. Bij de staartbasis, dicht bij de romp, zitten speciale kringspieren rond een breukvlak. Als een gekko die spieren aanspant, scheurt de staart als het ware netjes op die stippellijn af, tussen twee staartwervels in, en schiet van het lijf. De staart blijft nog een tijdje stuiptrekken. Een meestertruc! Het gekronkel leidt het roofdier af en de gekko schiet er stilletjes vandoor. Zonder staart, maar springlevend. Er groeit na verloop van tijd een nieuwe aan; daar zit dan kraakbeen in ter versteviging, in plaats van bot. Hij wordt ook niet meer zo mooi en lang als voorheen. Zonder veel problemen een deel van je lichaam afstoten om aan een roofdier te ontsnappen: dan moet je wel heel goed in je vel zitten!