Rendieren

Het is bijna kerst en ik denk terug aan mijn prachtige reis naar Svalbard in de poolcirkel. Want wat roept er nu meer de kerstsfeer op dan een kudde rendieren in de sneeuw?

Rendieren zijn groepsdieren; ze leven in kuddes van zo’n tien tot wel een paar honderd dieren sterk. Ze kunnen enorme afstanden lopen, maar dat komt niet in alle populaties rendieren voor. Spitsbergenrendieren, bijvoorbeeld, verschuiven alleen van hogergelegen gebieden in de winter naar groene valleien in de zomer. Ze blijven het hele jaar door in hetzelfde gebied.

Het zijn vooral de rendieren in Noord-Amerika - die kariboes worden genoemd - die bekendstaan om hun migratie. Sommige van die kuddes lopen twee keer per jaar meer dan duizend kilometer! Geen wonder dat de kerstman ze graag inzet voor zijn slee.

Rendieren doen hun naam eer aan: hun topsnelheid ligt tussen de 60 en 80 km/u. Door hun brede hoeven, die ze ook nog eens verder kunnen spreiden, zakken ze niet weg in de sneeuw of drassige grond. Rendieren kunnen zelfs zwemmen en gebruiken dan hun hoeven als peddels. Geen obstakel is ze te lastig.

Kerststukjes eten!

Rendierhoeven zijn aan de onderkant hol en dat maakt ze ook geschikt als schoffel. In de lange winter zit het weinige voedsel dat nog beschikbaar is verstopt onder een laag sneeuw. Rendieren schrapen de sneeuw weg en bereiken zo een dikke plak rendiermos. Dat korstmos kennen veel mensen wel, het wordt als decoratie in kerststukjes gebruikt.

Erg smakelijk lijkt het niet, maar voor rendieren is het essentieel wintervoedsel. Rendieren zijn zelfs een van de weinige planteneters die de complexe korstmossen kunnen verteren. In de late winter is het oppervlak van hun pens duidelijk groter en is de productie van micro-organismen, die bij de vertering helpen, opgeschroefd, speciaal voor het verwerken van bergen korstmos. En laat dát me nu weer denken aan het jaarlijkse kerstdiner!