TrosKompas

Freek Vonk

Bruine kapucijnerapen

Ik ben in de Pantanal in Brazilië, het grootste moerasgebied van de wereld. Ik vaar in mijn kano over de rivier, als ik ineens beweging zie in de bomen: bruine kapucijnapen!

Apen horen toch wel tot de leukste dieren om in het wild tegen te komen. Ze zijn bijna altijd in beweging! Deze jongens zitten met een groepje van ongeveer twintig dieren hoog in een boom en zijn flink aan het apenkooien. Kapucijnapen zijn de meest handige en bedreven apen in Midden- en Zuid-Amerika. Bruine kapucijnapen hebben, relatief tot hun lichaam, zelfs de grootste hersenen van alle apen ter wereld - en worden ook wel de chimpansees van Zuid-Amerika genoemd! Het zijn dan ook heel intelligente dieren. Zo gebruiken ze bijvoorbeeld gereedschappen om aan voedsel te komen. Dit doen ze noodgedwongen, want hun tanden zijn niet sterk genoeg om de kanonharde schil van paranoten te openen. Hun oplossing is even simpel als doeltreffend: ze gebruiken stenen om het omhulsel open te beuken!


Alleseters
Kapucijnapen eten van alles: zaden, fruit en kleine diertjes zoals slakken en insecten. En het is ook een van de weinige apensoorten die eten met elkaar deelt. Een hongerig jong loopt bijvoorbeeld naar zijn moeder toe, opent haar bek en kijkt of daar iets lekkers te halen valt. Wanneer hij braaf geweest is, laat de moeder hem het voedsel uit haar mond pakken. Hoe schattig is dat!

Sociale controle
Maar laat al die lieflijkheid je niet bedriegen: bruine kapucijnapen weten ook heel goed wanneer ze worden bedonderd. Gedraagt een andere aap zich egoïstisch, bijvoorbeeld door al het gevonden eten voor zichzelf te houden, dan wordt deze aap de rest van de dag door de groep genegeerd. En uitsluiting uit een groep is een van de ergste ervaringen voor een aap, dus de leden van een groep houden zich zoveel mogelijk aan ongeschreven gedragsregels! Een mooie vorm van sociale controle. En om de lieve vrede in de groep te bewaren, is dat wel nodig. En ook dat is slim!

Beeld: © Getty Images