TrosKompas

Freek Vonk

Klompvis

Het was kortgeleden groot nieuws: op een strand in het zuiden van Australië was een twee meter grote klompvis aangespoeld. Dat komt niet heel vaak voor!

Ik heb veel gedoken in mijn leven, maar helaas ben ik nog nooit een klompvis tegengekomen. Dit ondanks hun formaat; een klompvis kan drie meter groot worden en 2.000 kilo wegen. Een soort zwemmende Toyota Land Cruiser! Maar klompvissen duiken vaak heel diep in hun zoektocht naar hun favoriete eten: staatkwallen (geen echte kwallen, maar wel een soort neteldieren) zoals het Portugees oorlogsschip. De diepst gemeten duik van een klompvis is meer dan een kilometer. Dat maakt ze lastig te spotten. Sommige duikers hadden geluk en kwamen er wel eentje tegen. Vaak liggen klompvissen dan zijwaarts aan het wateroppervlak te dobberen en lijkt het alsof ze dood zijn. Maar door hun lichaam zijwaarts naar de zon te draaien pakken ze zoveel mogelijk warmte, en dat is na een ijskoude duik diep in de oceaan noodzakelijk. Daar komt trouwens ook de algemene Engelse naam vandaan, ‘sunfish’. Zonnebadende vissen!

Koudebestendig
Klompvissen worden ook wel ‘zwemmend hoofd’ genoemd. Dat komt doordat de staartvin bij hen nooit normaal tot ontwikkeling komt, maar dubbelgevouwen is. Ze zijn waarschijnlijk zo groot geworden, zodat ze (nog) dieper konden duiken. Bij grote dieren is het lichaamsoppervlak ten opzichte van hun inhoud kleiner, terwijl dat bij kleine dieren andersom is. Kleine dieren geven door hun relatief grote huidoppervlak veel meer en dus sneller lichaamswarmte af dan grote. Klompvissen koelen niet zo snel af en blijven op grotere diepte lang actief. Uiteindelijk moeten ze toch stijgen om op te warmen. In ons land spoelen ook weleens klompvissen aan, ze jagen soms in de Noordzee. Bijna vijftien jaar geleden (in 2005) spoelden er binnen één week zelfs negen klompvissen aan op de Nederlandse stranden. Bizar, en zonde van deze machtige en een beetje mysterieuze vissen!

Beeld: © Getty Images