TrosKompas

Freek Vonk

Groenlandse haai

Bij het woord haai denken veel mensen aan een zwemmende moordmachine, maar de Groenlandse haai laat zien dat de groep van de haaien vele gezichten kent.

De Groenlandse is de traagste haai ter wereld en hij zwemt extreem langzaam, ongeveer 1 km/uur. Dat is een aanpassing aan het extreem koude water van de Noord-Atlantische oceaan, waarin hij leeft. Hij komt meer noordelijk voor dan enige andere haaiensoort en zwemt rond in de diepte onder het poolijs. Hij is daarmee de grootste vis die je in de poolwateren tegenkomt. Groenlandse haaien behoren tot de grootste haaiensoorten. Ze kunnen meer dan vijf meter lang worden! Het zijn ook absoluut geen koukleumen. Doorgaans zwemmen ze in water dat 2-7ºC is, en op diepten tussen de 300-600 meter, maar ook op meer dan 1.200 meter diepte.

Zeehond vangen
Groenlandse haaien eten eigenlijk alles. Vissen, zeehonden, zeevogels, levend of aas; het maakt ze niet uit. Maar hoe vangt de sloomste haai ter wereld een zeehond? Waarschijnlijk valt hij nietsvermoedende, slapende zeehonden aan, die ronddobberen in de poolwateren. Daar zijn de zeehonden namelijk veilig voor een ander plaatselijk roofdier: de ijsbeer. Maar op een sluwe, gecamoufleerde haai hadden ze misschien niet gerekend. Wanneer een zeehond slaapt, zijn beide hersenhelften in rust, net als bij ons. Dat is anders dan bij walvisachtigen, waarbij steeds één hersenhelft in rust is en de andere alert blijft. Een haai zal een dolfijn dus niet zo snel ongezien kunnen besluipen, maar een zeehond nadert hij stilletjes, totdat hij zó dichtbij is dat hij een ferme hap kan nemen en de zeehond niet meer kan ontsnappen. En zo komt zelfs een slome haai toch aan zijn vliegensvlugge prooi!